Η μετεξέλιξη της κατσαρόλας

της Τ. Σ., μέλους του ΕΚΚΕ

Ο ήχος της κατσαρόλας υπήρξε το σάουντρακ του πραξικοπήματος του Πινοτσέτ. Στην εποχή των κινητών και των σόσιαλ μίντια, οι κατσαρόλες μπορούν να μείνουν στην κουζίνα. Φέισμπουκ, τουίτερ, ίνστα, την κάνουν μια χαρά τη δουλίτσα, δημιουργώντας απείρως περισσότερες και ρεαλιστικότερες εντυπώσεις– ενώ και αναρίθμητα «μέσα ενημέρωσης», «δημοσιογράφοι» και «αναλυτές» είναι πανέτοιμοι να μας μπουκώσουν μ’ αυτό που θέλουν να καταπιούμε.

Κι αυτό που θέλουν να καταπιούμε στην περίπτωση της Βενεζουέλας είναι, μεταξύ άλλων, πως εκεί υπάρχει «δικτατορία» (ή τουλάχιστον απόπειρα επιβολής της)· πως η κυβέρνηση είναι περίπου παράνομη, χωρίς καμιά λαϊκή υποστήριξη (βλ. την τυποποιημένη έκφραση «το καθεστώς Μαδούρο») και πρέπει να παραιτηθεί ή, στην ανάγκη, να ανατραπεί· πως σύσσωμος ο λαός της χώρας διαδηλώνει (ειρηνικά, βεβαίως βεβαίως…), αντιμετωπίζοντας καθημερινά την καθεστωτική βία και τρομοκρατία, μετρώντας ήδη εκατοντάδες θύματα· πως η πρόσφατη κυβερνητική πρωτοβουλία για εκλογή συντακτικής συνέλευσης είναι αντισυνταγματική· και πάει λέγοντας. Κι αν η αντιπολίτευση δεν καταφέρει από μόνη της να ανατρέψει το καθεστώς, δεν πειράζει, υπάρχει και ο παλιός κλασικός αμερικάνικος τρόπος. Το είπε άλλωστε ξεκάθαρα ο Τραμπ: «Έχουμε πολλές επιλογές για τη Βενεζουέλα και παρεμπιπτόντως δεν πρόκειται να αποκλείσω την ανάληψη στρατιωτικής δράσης».  Και υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν στρατεύματα σ’ ολόκληρο τον κόσμο – το είχε ξεχάσει κανείς;

Θα χρειάζονταν σελίδες επί σελίδων για να εξηγήσει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει στη Βενεζουέλα και, κυρίως, πώς έφτασαν τα πράγματα σ’ αυτή την, ομολογουμένως, επικίνδυνη και οξυμένη κατάσταση, ας προσπαθήσουμε όμως να κάνουμε καταγραφή ορισμένων γεγονότων (hard facts, τα λένε οι Αμερικάνοι) κι όποιος μπορεί, ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

1.      Ως γνωστόν όποια κυβέρνηση μας αρέσει, ας είναι κι η πιο αιμοσταγής δικτατορία, είναι νόμιμη και αποδεκτή. Όταν δε μας αρέσει είναι «καθεστώς»: η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, η κυβέρνηση της Ουκρανίας, αλλά το «καθεστώς» της Βενεζουέλας, το «καθεστώς» της Βόρειας Κορέας, το «καθεστώς» της Συρίας, το «καθεστώς» του Ιράν… Αυτό που λέμε «διπλά στάνταρ» ή α λα καρτ αντιμετώπιση. Γεγονός: στη Βενεζουέλα, από το 1998, χρονιά της πρώτης εκλογικής νίκης του Ούγο Τσάβες, οι τσαβιστές έχουν κυριαρχήσει στη συντριπτική πλειονότητα των (δεκάδων) εκλογικών αναμετρήσεων (προεδρικών, βουλευτικών, τοπικών, δημοψηφισμάτων κ.λπ.) Έχασαν όμως το δημοψήφισμα του 2007 που πρόβλεπε αλλαγή του συντάγματος και ανακήρυξη της Βενεζουέλας σε σοσιαλιστικό κράτος, καθώς και τις εκλογές του 2015 για τη Γερουσία, πράγμα που έδωσε στην αντιπολίτευση τον έλεγχο του σώματος αυτού. Επίσης, η εκλογή του Μαδούρο στην προεδρία αμέσως μετά το θάνατο του Τσάβες έγινε με ισχνή πλειοψηφία.

Τις κατά καιρούς εκλογικές διαδικασίες έχουν επανειλημμένα παρακολουθήσει και ελέγξει εκπρόσωποι από διάφορες χώρες και διεθνείς οργανισμούς υπεράνω πάσης υποψίας για συμπάθεια προς τον τσαβισμό. Ιδού, για παράδειγμα, μια (παλιότερη) σχετική δήλωση: «Λαμβάνοντας υπόψη τις 92 εκλογές που παρακολουθήσαμε, θα έλεγα πως η εκλογική διαδικασία στη Βενεζουέλα είναι η καλύτερη στον κόσμο». Ποιος να ‘το ‘πε, ποιος να το ‘πε… Μην παιδεύεστε, ο… Τζίμι Κάρτερ. (Γνωστός τσαβιστής #not). Δήλωση για την απόλυτη νομιμότητα της πρόσφατης εκλογικής διαδικασίας εξέδωσε άλλωστε και αυτή τη φορά το Συμβούλιο Εκλογικών Ειδικών της Λατινικής Αμερικής, ένα σώμα αποτελούμενο από πρώην προέδρους και αξιωματούχους από ολόκληρη την περιοχή, ειδικευμένους στην παρακολούθηση εκλογών. Και όταν ο πρόεδρος του Συμβουλίου ρωτήθηκε αν τα μέλη του τρέφουν κάποια πολιτική συμπάθεια για την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, απάντησε: «Η μεγάλη πλειονότητα των μελών ανήκει σε κόμματα της δεξιάς στις χώρες καταγωγής τους».  Αυτή τη συγκεκριμένη φορά, τις εκλογές στη Βενεζουέλα παρακολούθησαν μόνο συμπαθούντες συντηρητικών και φιλελεύθερων κομμάτων της Κολομβίας, της Ονδούρας και του Εκουαδόρ. Τα μέλη του Συμβουλίου που προέρχονται από την αριστερά, για διάφορους λόγους, δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν.

2.      Γεγονός: Δικτατορίες η Λατινική Αμερική έχει ζήσει πάμπολλες, κυρίως στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Σε καμία από αυτές δεν γινόταν ανεκτή η ύπαρξη αντιφρονούντων και αντιπολίτευσης, η οποία μάλιστα να μπορεί να διαδηλώνει καθημερινά και βίαια, να διαθέτει δικά της μέσα ενημέρωσης και, κυρίως, να εκφράζεται με δικά της πολιτικά κόμματα και να συμμετέχει ελεύθερα σε εκλογές, ενίοτε μάλιστα κερδίζοντάς τις, με τα μέλη της να καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα. Και είναι προσβολή και ύβρις στη μνήμη των θυμάτων των απανταχού δικτατοριών να παριστάνουν οι Βενεζουελανοί μεγαλοαστοί πλουτοκράτες τα θύματα πολιτικής καταστολής. (Κάτι σαν τον Κούλη που βάζει την πάρτη του με τους πολιτικούς πρόσφυγες της εποχής της χούντας ένα πράμα…)

Άλλωστε, η Βενεζουέλα γνώρισε πράγματι πρόσφατα ένα πραξικόπημα, κι αυτό ήταν το δεξιό πραξικόπημα του 2002 που ανέτρεψε για τρεις μέρες τον δημοκρατικά εκλεγμένο Ούγο Τσάβες, με τις ΗΠΑ να αναγνωρίζουν αμέσως τους πραξικοπηματίες και ολόκληρο το διεθνή «δημοκρατικό» τύπο να πανηγυρίζει. Αυτό που κάνει σήμερα η βενεζολάνικη δεξιά αντιπολίτευση είναι να μιλάει για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου…

3.      Ναι, μας λένε, αλλά η αστυνομική βία και καταστολή είναι τρομερή! Από τον Απρίλιο, που η Βενεζουέλα σαρώνεται από ένα κύμα αιματηρών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, υπάρχουν νεκροί -πάνω από 150, μέχρι στιγμής- και τραυματίες –πάνω από 1500- όπως φροντίζουν να μας ενημερώνουν καθημερινά τα ΜΜΕ.

Να τα πάρουμε με τη σειρά. Η αστυνομία είναι παντού αστυνομία και οι μέθοδοί της γνωστές – με κάποιες διαβαθμίσεις. Καταστολή, κακοποιήσεις, συχνά και θάνατοι, από τα χέρια αστυνομικών σημειώνονται καθημερινά δεκάδες, από τις πιο γνωστές περιπτώσεις με τους έγχρωμους (και όχι μόνο, φυσικά) στις ΗΠΑ μέχρι τις πιο άγνωστες, στη Χιλή, στο Μεξικό, στη Βραζιλία, τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία και, φυσικά, τις πολιτισμένες ευρωπαϊκές χώρες, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Κι εδώ μπαίνουν πάλι τα διπλά στάνταρ, που λέγαμε. Κανείς δεν αποκάλεσε δικτάτορα τον Ομπάμα, τη Μισέλ Μπατσελέτ της Χιλής, ή τον εκάστοτε πρωθυπουργό/πρόεδρο της κάθε χώρας που διαθέτει «κυβέρνηση». Αν πάλι έχει «καθεστώς», τα πράγματα προφανώς αλλάζουν.  

Επίσης, αυτό που δε μας λένε οι «ειδήσεις» που κατακλύζουν σχεδόν καθημερινά τα ΜΜΕ και οι ντόπιοι δήθεν υπερασπιστές της δημοκρατίας με τις υστερικές κραυγές καταγγελίας του «καθεστώτος Μαδούρο», είναι πως οι διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης δεν είναι σε καμία περίπτωση ειρηνικές. Αντίθετα, στρατηγική επιλογή των οργανωτών τους αποτελεί η εκτροπή τους από το αρχικό δηλωμένο δρομολόγιο για το οποίο έχει δοθεί άδεια από τις αρχές, με κατεύθυνση τις έδρες κρατικών θεσμών και στόχο να επιτεθούν και, ει δυνατόν, να τις καταλάβουν. Κι όταν λέμε να επιτεθούν, εννοούμε κανονική επίθεση, με πυροβόλα όπλα, βόμβες μολότοφ, εμπρησμούς. Καταστράφηκε, για παράδειγμα, ένα κτίριο του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας, ενώ ακόμα και εναντίον του κυβερνητικού μεγάρου Μιραφλόρες επιχειρήθηκε επίθεση. Άλλοτε πάλι οι διαδηλωτές κατευθύνονται προς τις φτωχογειτονιές, τις λεγόμενες «σοσιαλιστικές πόλεις», όπου είναι συγκεντρωμένοι οι οπαδοί της κυβέρνησης, επιδιώκοντας βίαιες συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, οι φωτογραφίες από τις οποίες χρησιμοποιούνται, με την κατάλληλη επεξεργασία αν χρειαστεί, έτσι ώστε, τουίτ με τουίτ, να κατασκευαστούν τα «γεγονότα» και οι «αλήθειες» που συμφέρουν την αντιπολίτευση και τους διεθνείς σπόνσορές της. Επίσης συχνά χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό φωτογραφίες από άλλες χώρες, άσχετα γεγονότα, διαφορετικές χρονικές στιγμές, που με την κατάλληλη λεζάντα έρχονται να κουμπώσουν με την προπαγάνδα της αντιπολίτευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φωτογραφία μιας γυναίκας που ατενίζει τα άδεια ράφια ενός σούπερ μάρκετ. Η λεζάντα μιλούσε για τις χρόνιες ελλείψεις τροφίμων στη Βενεζουέλα που προκάλεσε το «καθεστώς Μαδούρο», οδηγώντας το λαό στη λιμοκτονία. Η φωτογραφία έγινε viral και εμφανίστηκε εκατοντάδες φορές τα τελευταία 4 χρόνια σε όλα τα διεθνή ΜΜΕ. Ακόμα και όταν αποκαλύφθηκε ότι ήταν τραβηγμένη το 2011 στη Νέα Υόρκη λίγο προτού χτυπήσει ο τυφώνας Αϊρίν, συνέχισε να κυκλοφορεί ως «απόδειξη» των δεινών του βενεζολάνικου λαού. Χρησιμοποιήθηκε μάλιστα ανενδοίαστα και από τη βενεζολάνικη αντιπολίτευση σε άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα της. Και μην ξεχνάμε, στην ίδια κατεύθυνση, το πρόσφατο τουίτ του Αδώνιδος, με ένα βίντεο από ξεκαθάρισμα λογαριασμών συμμοριών ναρκωτικών στο Πουέρτο Ρίκο και σχόλιο που έλεγε: «Τρομακτικό βίντεο από τη Βενεζουέλα που το παρακράτος (sic!) Μαδούρο σκοτώνει εν ψυχρώ φοιτητές που του αντιστέκονται. Ο φίλος του @atsipras».

Η φωτογραφία από τη Νέα Υόρκη που αποδεικνύει αυτό που θέλουμε να αποδείξουμε για τη Βενεζουέλα.

Πώς χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφία από διάφορα ισπανόφωνα (και στη συνέχεια διεθνή) ΜΜΕ.

4.      Να πούμε λίγα πράγματα και για τα θύματα των ταραχών των τελευταίων μηνών. Ο διεθνής τύπος αναφέρεται συνεχώς με χαιρεκακία στον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών και τραυματιών, φορτώνοντάς τους συλλήβδην στις πλάτες του «καθεστώτος Μαδούρο». Πριν από λίγο καιρό, η ιστοσελίδα του καναλιού Telesur (ναι, φιλοκυβερνητικό είναι, για να σας προλάβω…) δημοσίευσε άρθρο με τη φωτογραφία, το όνομα και μια σύντομη περιγραφή των συνθηκών θανάτου των μέχρι εκείνη τη στιγμή θυμάτων. Ανάμεσά τους λοιπόν:

* Ένας δολοφονήθηκε σε διαδήλωση στην οποία δεν συμμετείχε από έναν αστυνομικό που συνελήφθη.
* Άλλος ένας σκοτώθηκε από αστυνομική σφαίρα. Συνελήφθησαν δύο αστυνομικοί.
* Ένας δολοφονήθηκε με σφαίρα στην κοιλιά από ομάδα ανθρώπων που προσπαθούσε να εισβάλει στη Σοσιαλιστική Πόλη Αλί Πριμέρα.
* Μια γυναίκα πέθανε από εγκεφαλικό καθώς οι βίαιοι διαδηλωτές (κατά δήλωση της κόρης της) εμπόδισαν τη μεταφορά της στο νοσοκομείο.
* Μια νεαρή δολοφονήθηκε με σφαίρα στο κεφάλι κοντά σε σημείο που γινόταν διαδήλωση. Συνελήφθη και ομολόγησε το φόνο ένα ενεργό μέλος του αντιπολιτευόμενου κόμματος Βέντε Βενεζουέλα.
* Ένα μέλος της Μπολιβαριανής Εθνοφυλακής δέχτηκε σφαίρα στο στήθος από ένα κτίριο στη διάρκεια διαδήλωσης της αντιπολίτευσης.
* Ένας πέθανε από ασφυξία που προκάλεσαν τα δακρυγόνα στη διάρκεια διαδήλωσης.
* Οκτώ άτομα πέθαναν μέσα σ’ έναν φούρνο καθώς προσπαθούσαν να τον λεηλατήσουν, χτυπημένα από ρεύμα υψηλής τάσης.
* Ένας δολοφονήθηκε με πολλαπλούς πυροβολισμούς καθώς προσπαθούσε να εμποδίσει τη λεηλασία του καταστήματός του στις διάρκεια ταραχών.
* Ένας παρασύρθηκε από αυτοκίνητο που προσπαθούσε να αποφύγει διαδήλωση.
* Δύο γυναίκες σκοτώθηκαν όταν ένα αυτοκίνητο έπεσε πάνω σε οδόφραγμα που είχε στηθεί στην εθνική οδό.
* Πολλοί σκοτώθηκαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες από πυροβολισμούς στη διάρκεια διαδηλώσεων.

Συμπέρασμα; Ό,τι νομίζετε!

5.      Να περάσουμε στα πιο πρόσφατα: ήταν αντισυνταγματική ή με άλλο τρόπο παράνομη η κήρυξη εκλογών για συντακτική συνέλευση εκ μέρους της κυβέρνησης; Το σύνταγμα της Βενεζουέλας αναφέρει (άρθρο 348): «Η πρωτοβουλία για σύγκληση εθνικής συντακτικής συνέλευσης μπορεί να προέλθει από τον πρόεδρο της δημοκρατίας στο υπουργικό συμβούλιο· από την εθνοσυνέλευση, με συμφωνία των δύο τρίτων των μελών της· από τα δημοτικά συμβούλια σε ανοιχτή συνεδρίαση, με την ψήφο των δύο τρίτων τους· ή από το 15% των εγγεγραμμένων στους καταλόγους ψηφοφόρων». Ενδιαφέρον έχει όμως και το αμέσως επόμενο άρθρο του συντάγματος της χώρας, το 349: «Ο πρόεδρος της δημοκρατίας δεν μπορεί να αντιταχθεί στο νέο σύνταγμα. Οι υπάρχουσες συγκροτημένες αρχές δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να εμποδίσουν τις αποφάσεις της συντακτικής εθνοσυνέλευσης». Ποιος είναι ο αντισυνταγματικός εδώ, ο Μαδούρο ή η αντιπολίτευση, με τις αιματηρές διαδηλώσεις και το κάλεσμα σε γενική απεργία, μποϊκοτάρισμα των εκλογών για τη συντακτική και σε ανατροπή της κυβέρνησης; (Αυτά για όσους κόπτονται για τη «νομιμότητα» και τη «συνταγματικότητα» φυσικά. Το δικαίωμα και η υποχρέωση κάθε λαού να αντιστέκεται και να διεκδικεί είναι αδιαπραγμάτευτο. Αλλά μην μπερδεύουμε τις βούρτσες με… τη βενεζολάνικη πλουτοκρατία, που θέλει πίσω και την μπουκιά με την οποία ο τσαβισμός τάισε τα τελευταία χρόνια τις εξαθλιωμένες μάζες των απόκληρων της χώρας).

Επίσης, το σημερινό σύνταγμα, που εγκρίθηκε επί Τσάβες σε δημοψήφισμα με το συντριπτικό ποσοστό του 72% και επικυρώθηκε στη συνέχεια με θετική γνωμοδότηση του Ανώτατου Δικαστηρίου, προβλέπει σαφώς την υπεροχή της συντακτικής συνέλευσης έναντι της βουλής και των δικαστηρίων. Αυτό που κάνει σήμερα ο Μαδούρο, λοιπόν, είναι να εφαρμόζει απλώς το σύνταγμα. (Και σ’ όποιον αρέσει…) Και η αντιπολίτευση είχε την ευκαιρία, εφόσον ισχυρίζεται ότι εκφράζει την πλειοψηφία του λαού, να συμμετάσχει στη διαδικασία, να αποσπάσει τους περισσότερους εκπροσώπους και να καθορίσει η ίδια το περιεχόμενο του νέου συντάγματος. Αντί γι’ αυτό, επέλεξε την καταγγελία του και την αποχή.

Και σε τελευταία ανάλυση, όπως σχολίασε σ’ ένα πρόσφατο τουίτ ο Τζούλιαν Ασάνζ: «Δεν καταλαβαίνω γιατί δε σπεύδει ο Μαδούρο να υιοθετήσει το σαουδαραβικό σύνταγμα ώστε να είναι οι ΗΠΑ ικανοποιημένες από αυτόν».

6.      Τελικά, γιατί κόπτονται οι ΗΠΑ για τη Βενεζουέλα; Σύμφωνα με ένα έγγραφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που αποκάλυψαν πρόσφατα τα Wikileaks:

Τίτλος: «Στόχοι, στρατηγική και διαχείριση πόρων των ΗΠΑ για τη Βενεζουέλα».

Κι από κάτω: «Τα βασικά συμφέροντά μας στη Βενεζουέλα είναι: 1. Να συνεχίσει να προμηθεύει η Βενεζουέλα ένα σημαντικό μερίδιο των εισαγωγών πετρελαίου μας και να συνεχίσει να ακολουθεί μια μετριοπαθή και υπεύθυνη στάση στον ΟΠΕΚ σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου».

Ναι, θα πει κάποιος, αλλά το έγγραφο είναι παλιό, του 1978, κι από τότε τα πράγματα έχουν αλλάξει, έχουν ανακαλυφθεί νέες μέθοδοι παραγωγής υδρογονανθράκων, το fracking έχει απεξαρτήσει τις ΗΠΑ από το εισαγόμενο πετρέλαιο κ.λπ. Γεγονός είναι ότι οι ΗΠΑ καταναλώνουν (με στοιχεία του 2015) περίπου το 1/5 του παγκόσμιου πετρελαίου και οι ανάγκες τους συνεχώς αυξάνονται. Η εξόρυξη μέσω fracking ή από μεγάλα βάθη κοστίζει πολύ περισσότερο από το πετρέλαιο που αποσπούν με αποικιοκρατικές συμφωνίες από άλλες χώρες, όπου τα κοιτάσματα βρίσκονται σχεδόν στην επιφάνεια (βλ. και Ιράκ). Η εξόρυξη από κοιτάσματα που βρίσκονται πολύ χαμηλά στο υπέδαφος ή με fracking είναι συμφέρουσα μόνο αν οι τιμές παγκοσμίως είναι πολύ υψηλές, όπως συνέβαινε μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Γι’ αυτό το λόγο οι χώρες του ΟΠΕΚ προσπαθούν να κρατήσουν την τιμή ακριβώς στο επίπεδο όπου δεν θα συμφέρει τις ΗΠΑ η εξόρυξη με fracking. Αν λοιπόν οι ΗΠΑ καταφέρουν να ελέγξουν τα κοιτάσματα της Βενεζουέλας (παρεμπιπτόντως, τα μεγαλύτερα παγκοσμίως…) θα μπορέσουν αμέσως να ελέγξουν και την τιμή του πετρελαίου.

Και άλλωστε, ένα «κακό παράδειγμα», όπως ο τσαβισμός, δεν μπορεί να αφεθεί ανεξέλεγκτο, γιατί βρίσκει μιμητές κι αν ο καθένας πιστέψει πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, να εφαρμόζει στη χώρα του όποιο μοντέλο θέλει και να πουλάει το πετρέλαιό του όπου και όσο θέλει, την έκατσε τη βάρκα του ο ιμπεριαλισμός! (Ιέπ! Τι το κάναμε εδώ, αμέρικαν μπαρ; - που έλεγε κι ο Παπαγιαννόπουλος)

7.      Δηλαδή η Βενεζουέλα είναι παράδεισος; Ο Μαδούρο (και πριν από αυτόν ο Τσάβες) είναι αλάνθαστοι, το σύστημα λειτουργεί άψογα, ο λαός ευημερεί; Σε καμία περίπτωση! Ας δούμε κι εδώ μερικά στοιχεία.

Τα προβλήματα της Βενεζουέλας έγιναν εμφανή μετά την κατάρρευση των παγκόσμιων τιμών πετρελαίου τα τελευταία χρόνια. Από μια κορύφωση στα 108,68 $ το βαρέλι το 2012 και 96,29$ το 2014, μέσα σε δύο χρόνια η τιμή προσγειώθηκε στα 40,68$, για να ανακάμψει μερικώς φέτος γύρω στα 50$. Η οικονομία της Βενεζουέλας εξαρτάται από την τιμή του πετρελαίου, το οποίο αποτελεί σχεδόν το μοναδικό εξαγώγιμο προϊόν της. Και ακριβώς εκεί έγκειται ένα από τα μεγαλύτερα λάθη του τσαβισμού: η μη διαφοροποίηση της οικονομίας, έτσι ώστε να μη στηρίζεται αποκλειστικά στο μαύρο χρυσό, οδήγησε στην αποκάλυψη των δομικών προβλημάτων της, που προϋπήρχαν του Τσάβες. Ένα άλλο τραγικό λάθος είναι πως η εισαγωγή και διανομή βασικών για την επιβίωση του λαού αγαθών ελέγχεται αποκλειστικά από ιδιωτικά συμφέροντα εχθρικά προς την κυβέρνηση. Πολλές, αν όχι όλες οι ελλείψεις που σημειώνονται οφείλονται στην απόκρυψη αγαθών από τους επιχειρηματίες που τα εισάγουν, με στόχο την άνοδο της τιμής τους, τη δημιουργία μαύρης αγοράς και, εν τέλει, την αύξηση της δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση. Κυβερνητικές προσπάθειες να εισαγάγει η ίδια κάποια από τα αγαθά αυτά, προσκρούουν στο επιχείρημα των ξένων εταιρειών ότι έχουν αποκλειστικά συμβόλαια με συγκεκριμένους επιχειρηματίες της Βενεζουέλας, βάσει των οποίων δεν τους επιτρέπεται να συνεργαστούν με οποιονδήποτε άλλο.

Επίσης, δεν ελέγχθηκε ποτέ πλήρως το σύστημα διανομής των κερδών από το πετρέλαιο, μέρος της παραγωγής του οποίου αποκρύπτεται, πωλείται στη μαύρη αγορά ή εξάγεται παράνομα, τροφοδοτώντας την έτσι κι αλλιώς ενδημική διαφθορά στο σημείο τομής ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Οι προσπάθειες αντιμετώπισης των δομικών αυτών προβλημάτων υπήρξαν αλλοπρόσαλλες και χωρίς σύστημα.

Με λίγα λόγια, αυτό που σήμερα συμβαίνει στη Βενεζουέλα είναι μια προσπάθεια, τύπου Μεϊντάν, ανατροπής μιας νόμιμης κυβέρνησης που, είτε μας αρέσει είτε όχι, εκφράζει και υποστηρίζεται από μεγάλες μάζες του φτωχότερου τμήματος του βενεζολάνικου λαού. Κι αυτό είναι κάτι που συστηματικά αποκρύπτεται από τα ΜΜΕ. Χρέος μας λοιπόν είναι να σταθούμε δίπλα στο λαό της Βενεζουέλας, ενθαρρύνοντας με κάθε τρόπο κάθε βήμα που γίνεται προς την κατεύθυνση της αποδυνάμωσης του μεγάλου κεφαλαίου και των γαιοκτημόνων, καθώς και τη σταθεροποίηση και διεύρυνση των συμμαχιών μέσα στη χώρα και διεθνώς. Χωρίς αυτό, φυσικά, να μας αφαιρεί το δικαίωμα να ασκούμε κριτική στα στρατηγικά και τακτικά λάθη, τις αστοχίες, τις παραλείψεις, τις αφέλειες εν τέλει μιας αλλοπρόσαλλης προσπάθειας «οικοδόμησης του σοσιαλισμού» στη μέση της θάλασσας του αμερικάνικου καπιταλισμού, που ήταν αναπόφευκτο να προσελκύσει τα τεράστια κύματα εχθρότητας της θάλασσας αυτής.